OIPE, IKE, Goldsaver – zestawienie

Ten tekst przeczytasz w 10 min.

System emerytalny, którego korzenie sięgają XIX wieku, w dzisiejszych czasach przestaje być efektywny. Wiedzą o tym urzędnicy europejscy, którzy w 2019 roku przedstawili projekt OIPE. Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego właśnie wchodzi do Polski. Postanowiliśmy zestawić go z IKE oraz rozwiązaniem nieco mniejszego kalibru – sklepem Goldsaver.

OIPE w skrócie

Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny kształtem, w jakim został wdrożony w Polsce, bardzo przypomina IKE. Większość założeń jest identyczna lub bardzo podobna. Główne różnice sprowadzają się do tego, że OIPE jest międzynarodowe. OIPE jest też nieco bardziej obostrzone jeśli chodzi o ryzyko inwestycyjne. 

Niewątpliwą zaletą jest to, że o ile nie można mieć dwóch OIPE lub dwóch IKE, to można mieć zarówno OIPE, IKE i jeszcze dodatkowo IKZE. Wykorzystując maksymalne roczne limity wpłat – możemy ulokować w nich w 2023 roku łącznie 49 932 zł (lub 54 093 zł dla osób samozatrudnionych). A tym samym uniknąć podatku od zysków kapitałowych.

OIPE w Polsce jest obecnie oferowane jedynie przez słowacką firmę Finax.

IKE w skrócie

IKE czyli Indywidualne Konto Emerytalne, to dobrowolna forma ubezpieczenia społecznego, która funkcjonuje w Polsce od 2005 roku. W odróżnieniu od OIPE, IKE daje większe możliwości jeśli chodzi o strategię i wybór aktywów inwestycyjnych, w zależności od poziomu swojej wiedzy. 

Rachunki IKE oferowane są przez towarzystwa ubezpieczeniowe, banki, towarzystwa funduszy inwestycyjnych i domy maklerskie. Przy spełnieniu odpowiednich warunków, zyski uzyskane z oszczędzania zwolnione są z 19-procentowego podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). 

Goldsaver w skrócie

Goldsaver to sklep internetowy stworzony przez Goldenmark – firmę, która od 13 lat dostarcza na polski rynek złoto inwestycyjne w postaci sztabek i monet. Różnica pomiędzy zakupem w Goldsaverze, a zakupem u każdego innego dystrybutora złota polega na tym, że sztabki o wadze 1 uncji (31,1 g) kupujemy „po kawałku”, bez wydawania jednorazowo pełnej kwoty. Minimalny zakup to 50 złotych, a gdy uzbieramy 31,1 g, odbieramy fizyczną sztabkę.

Sprawdź, czym jest i jak działa Goldsaver

Złoto posiada szereg korzyści ekonomicznych, jak i praktycznych. W długim terminie zachowuje swoją wartość, jest zwolnione z podatku VAT, podatku od zysków kapitałowych. A jeśli sprzedaż złota nastąpi po upływie 6 miesięcy od zakupu – zwolnione jest również z podatku dochodowego.

W odróżnieniu do IKE czy OIPE, na zakup złota nie ma żadnych limitów.

Kto może skorzystać?

OIPE 

Z rozwiązania europejskiego skorzystać mogą osoby od 18. do 55. roku życia, a także osoby, które ukończyły 55. rok życia, ale nie nabyły jeszcze praw emerytalnych.

Małoletni od 15. roku życia, pod warunkiem, że są zatrudnieni na umowę o pracę. Wpłaty do OIPE nie mogą jednak przekroczyć dochodów z tytułu tej umowy.

OIPE nie może założyć osoba, która już zaczęła wypłaty z OIPE. 

IKE

Z IKE skorzystać może każdy, kto ukończył 18. rok życia, bez względu na to, czy posiada już prawa emerytalne, czy nie. 

IKE może założyć małoletni od 16. roku życia, ale również – jak w przypadku OIPE – warunkiem jest zatrudnienie na umowę o pracę oraz wpłaty nie przekraczające dochodów z tytułu tej umowy.

Goldsaver

Zakupów w Goldsaver może dokonać każda osoba pełnoletnia, posiadająca polski numer PESEL. 

Zasady inwestycji

OIPE 

W OIPE – w przeciwieństwie do IKE – nie mamy możliwości samodzielnego wyboru aktywów. W Polsce dostawcą OIPE – jak na razie jedynym – jest słowacki Finax, który oferuje dwie strategie:

• 100% akcji globalnych
• 80% akcji globalnych i 20% obligacji

Dodatkowo – jest to warunek narzucony odgórnie –  na 10 lat przed emeryturą, proporcje w portfelu stopniowo będą się zmieniać, by zredukować ryzyko i docelowo osiągnąć poziom 60% akcji i 40% obligacji.

IKE

W IKE nie ma wymogu redukcji ryzyka. W ramach IKE można:

• inwestować w fundusze inwestycyjne,
• inwestować samodzielnie na rachunku maklerskim,
• otworzyć konto obligacyjne umożliwiające zakup obligacji oszczędnościowych Skarbu Państwa,
• otworzyć rachunek oszczędnościowy w banku,
• wykupić polisę na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
• inwestować w fundusz kapitałowy.

Jak widać, możliwości tych jest bardzo dużo. Z jednej strony jest to plus – nikt nie narzuca nam strategii i aktywów. Z drugiej jednak, niektóre formy inwestycji mogą wiązać się z wyższym ryzykiem straty.

Goldsaver

Ponieważ Goldsaver jest sklepem internetowym, trudno zestawić go z tymi produktami. Złoto samo w sobie różni się pod wieloma względami od klas aktywów, jakie można zakupywać w OIPE czy IKE.

Niemniej jednak warto podkreślić, że klient Goldsavera posiada pełną elastyczność i nie jest do niczego zobowiązany. 

Dowiedz się, skąd bierze się wartość złota

Limit wpłat

OIPE 

W OIPE roczne limity wpłat wyglądają dokładnie tak samo jak w IKE – jest to trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2023 roku jest to kwota wynosząca 20 805 złotych, i choć OIPE wystartowało w IV kwartale, do końca roku 2023 można wykorzystać pełen limit wpłat!

IKE

Limit to trzykrotna wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a więc w 2023 roku jest to 20 805 złotych.

Goldsaver

W sklepie Goldsaver nie ma limitów na zakupy.

Dowiedz się, czy lepiej inwestować jednorazowo, czy regularnie.

Preferencje podatkowe i warunki wypłaty bez podatku

OIPE i IKE

Preferencje podatkowe zarówno w OIPE, jak i w IKE, są takie same – jesteśmy zwolnieni z podatku od zysków kapitałowych przy spełnieniu dwóch warunków:

• wypłata środków po osiągnięciu wieku 60. lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. lat,
• dokonywanie wpłat w co najmniej 5. latach kalendarzowych, lub gdy wpłaty o wartości ponad połowy dokonaliśmy nie później niż 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wpłaty.

Goldsaver

Złoto zwolnione jest z podatku VAT, podatku od zysków kapitałowych, a jeśli sprzedaż nastąpi po upływie 6 miesięcy od zakupu – również z podatku dochodowego.

Zwrot przed czasem

OIPE i IKE

Wypłacenie środków z OIPE i IKE jest możliwe w każdym momencie, jednak wiąże się z utratą preferencji i koniecznością zapłacenia podatku od zysków kapitałowych wynoszącego 19%. 

W IKE możliwe jest wypłacenie części środków, zaś w OIPE tylko i wyłącznie całości.

Goldsaver

W przypadku zakupów złota w Goldsaverze nie możemy mówić o “zwrocie przed czasem”, ponieważ jest to sklep internetowy, w którym kupujemy sztabki złota. Swoje sztabki można sprzedać w dowolnym momencie. 

Jest to zatem rozwiązanie dużo bardziej elastyczne niż IKE czy OIPE, ponieważ umożliwia skorzystanie ze swoich oszczędności w dowolny sposób, gdyby zaszła taka potrzeba. Z drugiej strony obostrzenia związane z wypłatą środków z IKE czy OIPE mogą motywować do tego, by swoich oszczędności emerytalnych nie wydać na inny cel. 

Waluty obce

OIPE 

Finax, który oferuje OIPE w Polsce, przyjmuje wpłaty w walutach obcych.

IKE

IKE może być prowadzone tylko w PLN.

Goldsaver

W Goldsaverze można dokonywać zakupów w obcych walutach, jednak ostatecznie cena złota oparta jest o kurs NBP w złotówkach, zatem przewalutowanie następuje po stronie banku i sama transakcja odbywa się w złotówkach.

Koszty

OIPE 

Koszt zarządzania OIPE w Finax to 0,72% wartości aktywów w skali roku (0,6% + słowacki VAT).

IKE

W IKE nie ma limitu opłat, a ich wysokość jest zróżnicowana i uzależniona od wyboru formy IKE. 

Goldsaver

Zakup złota w Goldsaver nie wiąże się z żadnym dodatkowym kosztem. Nawet wysyłka sztabki kurierem jest darmowa.

Sprawdź, czym jest ruch F.I.R.E.

Podsumowanie

	OIPE (PL)	IKE	Goldsaver
	Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny	Indywidualne Konto Emerytalne	Sklep, w którym sztabkę złota o wadze 1 uncji można kupić „po kawałku”
Kto może skorzystać?	● Osoby od 18. do 55. roku życia – bez ograniczeń ● Osoba, która ukończyła 55. rok życia – tylko jeśli jeszcze nie nabyła praw emerytalnych ● Małoletni do 15. roku pod szczególnymi warunkami ● Jeśli już rozpoczęło się wypłaty z OIPE, nie można ponownie założyć OIPE	● Osoby do 18. roku życia – bez ograniczeń ● Nie znaczenia, czy nabyłeś prawa emerytalne ● Małoletni od 16. roku pod szczególnymi warunkami ● Jeśli już rozpoczęło się wypłąty z IKE, nie można założyć IKE ponownie	Każdy, kto posiada polski PESEL oraz ukończył 18 lat
Zasady inwestycji	● Obowiązkowa redukcja ryzyka inwestycji w miarę zbliżania się do wypłaty ● Brak możliwości otwarcia OIPE w formie rachunku maklerskiego i samodzielnego wyboru i kupna instrumentów finansowych	● Brak wymogu redukcji ryzyka portfela ● Możliwość otwarcia IKE w formie rachunku maklerskiego i samodzielnego wyboru i kupna instrumentów finansowych	Zakup złota w postaci sztabek 1-uncjowych „po kawałku”
Limit wpłat	3 x przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej – w 2023 roku 20 805 zł	3 x przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej – w 2023 roku 20 805 zł	brak
Preferencje podatkowe	Brak podatku od zysków kapitałowych przy spełnieniu warunków	Brak podatku od zysków kapitałowych przy spełnieniu warunków	● brak podatku VAT ● brak podatku od zysków kapitałowych ● brak podatku dochodowego, jeśli sprzedaż złota nastąpi po upływie 6 miesięcy od jego zakupu
Warunki wypłaty bez podatku	● Wypłata śodków po osiągnięciu wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 lat ● gdy dokonaliśmy wpłat na subkonto OIPE co najmniej w 5. dowolnych latach kalendarzowych albo dokonaliśmy ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty	● Wypłata śodków po osiągnięciu wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 lat ● gdy dokonaliśmy wpłat na subkonto IKE co najmniej w 5. dowolnych latach kalendarzowych albo dokonaliśmy ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty	brak
Zwrot przed czasem	● Możliwy w każdym momencie ● Wiąże się z zapłatą podatku od zysków kapitałowych ● Tylko w całości	● Możliwy w każdym momencie ● Wiąże się z zapłatą podatku od zysków kapitałowych ● Możliwy również częściowy	W dowolnym momencie można sprzedać część lub całość zgromadzonego złota
Waluty obce	Tak	Tylko PLN	Zakup złota w PLN. Można zapłacić w walutach obcych, jednak wówczas bank dokona przewalutowania
Limit kosztów (opłaty roczne)	Opłaty i koszty na OIPE ograniczone do max 1% kapitału rocznie. OIPE w Finax – 0,72% wartości aktywów w skali roku.	Brak ograniczenia kosztów	Brak dodatkowych kosztów

W tym zestawieniu OIPE i IKE to produkty dość podobne, zaś Goldsaver – z uwagi na fakt, że jest to sklep internetowy – odbiega od nich znacząco. 

Wdrożenie OIPE w Polsce łudząco przypomina IKE, z pewnymi różnicami. Niewątpliwym plusem jest możliwość posiadania obu jednocześnie, co zwiększa znacząco limit możliwych wpłat, a co za tym idzie – nieopodatkowanych zysków. 

Ze względu na swój międzynarodowy charakter OIPE może być nieco bardziej atrakcyjnym wyborem dla osób, które pracują za granicą lub planują przenieść się za granicę. 

Goldsaver to opcja zdecydowanie najmniej wymagająca, jeśli chodzi o formalności – nie podpisujemy tutaj żadnej umowy, ani nie jesteśmy do niczego zobowiązani. Jest to bardzo elastyczna forma zakupu złota, które może zostać przez nas wykorzystana na emeryturze, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by zostało spieniężone wcześniej.

Warto rozważyć skorzystanie z jednej z tych opcji, analizując wszystkie za i przeciw w odniesieniu do swojej osobistej sytuacji i swoich potrzeb. 

Powyższy tekst nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej w rozumieniu art. 42 ust. 1 i art. 76 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o doradztwie inwestycyjnym (Dz. U. 2005 nr 183 poz. 1538 z późn. zm). Ma on na celu jedynie edukację. Pamiętaj, że to Ty jesteś swoim najlepszym doradcą finansowym i podejmujesz decyzje na własną odpowiedzialność. Każda inwestycja wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanych pieniędzy.