Gdyby ktoś zapytał cię, co wybierasz: pracować do 60 lub 65 roku życia, a potem żyć z emerytury ZUS, albo przejść na emeryturę wcześniej i poświęcać się swoim pasjom, ewentualnie ograniczyć aktywność zawodową do minimum? Chyba mało kto miałby wątpliwości.
Rozwinięciem akronimu F.I.R.E. jest „Financial Independence, Retire Early”, czyli „finansowa niezależność, wcześniejsza emerytura”. Ruch F.I.R.E. zyskuje na popularności w ciągu ostatnich dekad, a za jego prekursorów uznać można Vicki Robin i Joe Domingueza, którzy w 1992 roku wydali bestsellerową książkę Your Money or Your Life (polski tytuł to Pieniądze albo życie. 9 kroków do finansowej niezależności). Przede wszystkim dotyczy gospodarek rozwiniętych i ludzi, którzy mogą sobie pozwolić na odkładanie połowy czy nawet większej części swojej pensji.
Jak być F.I.R.E.?
W podstawowym modelu koncepcja F.I.R.E. opiera się na gromadzeniu i lokowaniu oszczędności do momentu, gdy zgromadzona pula umożliwi życie ze stopniowego wycofywania części oszczędności.
W klasycznym modelu mówi się o kwocie równej 25-krotności swoich rocznych wydatków i wycofywaniu ok. 4 proc. środków rocznie, by pokryć koszt życia na emeryturze.
Przykład:
Jeżeli Twoje miesięczne wydatki wynoszą 6 000 złotych – roczne 72 000 złotych – potrzebujesz uzbierać kwotę 1 800 000 zł. 4 proc. z tej kwoty to będzie właśnie 72 000 zł, a więc 6 000 złotych na miesiąc przez 25 lat.
Problem 1:
Oczywiście inflacja, nawet w zdrowej sytuacji, gdy mieści się w celu inflacyjnym NBP, wynosi 2,5 proc. z odchyleniem o jeden punkt procentowy w dół lub w górę. Zatem kolejnym istotnym elementem F.I.R.E. jest to, aby pieniądze ulokowane były w taki sposób, aby stopa zwrotu przewyższała inflację.
Problem 2:
Aby wcześniejsza emerytura była rzeczywiście wcześniejsza, musimy docelową sumę uzbierać przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Zatem 30-letni mężczyzna, którego miesięczne koszty wynoszą 6 000 złotych i chciałby przejść na emeryturę w wieku 50 lat, musi zgromadzić 1,8 mln złotych w ciągu 20 lat, a więc musi generować oszczędności na poziomie 90 tys. złotych rocznie – 7,5 tys. złotych miesięcznie. W powyższym przykładzie zakładającym miesięczne koszty na poziomie 6 000 złotych i oszczędnościach na poziomie 7 500 złotych, jego zarobki muszą kształtować się w okolicach 13 500 zł, a stopa oszczędności na poziomie 56 proc.
Jest to nadal pewne uproszczenie, ponieważ zakładamy, że środki będą lokowane w taki sposób, aby przynosiły pewne zwroty (np. dywidendy), które będą ponownie reinwestowane, tworząc efekt śniegowej kuli (procent składany).
Dowiedz się, czy lepiej inwestować jednorazowo, czy systematycznie?
To bardzo ambitny cel, który oprócz dyscypliny finansowej i odpowiedniego lokowania pieniędzy, wymaga także… dobrych zarobków. F.I.R.E. staje się też dużo bardziej skomplikowane, gdy mówimy o rodzinie i dzieciach, które powiększają koszty, przynajmniej do momentu usamodzielnienia się.
I tutaj dochodzimy do clue całego F.I.R.E. Ruch F.I.R.E. to filozofia życiowa, która zakłada modelowanie swojego życia i kariery w taki sposób, abyśmy byli w stanie generować takie zarobki, jednocześnie nie poddając się pędowi konsumpcjonizmu i inflacji życia („stać mnie na lepszy samochód to jeżdżę lepszym”). Bo każde pieniądze da się przejeść.
Warto dodać jeszcze jedną rzecz: w F.I.R.E. nie chodzi o to, by odmawiać sobie wszystkiego i być „sknerą”. Idea niezależności finansowej i wcześniejszej emerytury zakłada, że docelowo w wieku, który jeszcze będzie nam na to pozwalał, będziemy mogli cieszyć się i pieniędzmi, i wolnym czasem, który pozwoli nam z tych pieniędzy korzystać. W trakcie pracy zawodowej często jest to niemożliwe.
Sprawdź, czy Goldsaver jest dla Ciebie
Inne spojrzenia na F.I.R.E.
Choć idea F.I.R.E. wydaje się kusząca, założenia podstawowego modelu są dość wymagające. Niezależność finansowa i wcześniejsza emerytura, wydaje się być czymś dostępnym jedynie dla osób o wysokich zarobkach, najlepiej singli lub par bezdzietnych.
Nie każdy też marzy o tym, by przestać pracować. Wiele osób tak naprawdę nie chce przestać pracować. Tym, czego naprawdę chcą, to praca, która będzie mniej angażująca czasowo i emocjonalnie np. praca na część etatu, praca na stanowisku obarczony mniejszą odpowiedzialnością lub wykonywanie pracy, którą się lubi, nawet jeśli jest gorzej płatna.
Stąd też powstało wiele wariantów F.I.R.E., których założenia różnią się od tych podstawowych. Najpopularniejsze z nich to:
LeanFIRE – zakłada prowadzenie skromnego i minimalistycznego trybu życia zarówno przed przejściem na wcześniejszą emeryturę, jak również po przejściu na emeryturę. W związku z tym kwota niezbędna do uzbierania jest nieco niższa niż w przypadku standardowego modelu.
FatFIRE – to podejście odwrotne od LeanFIRE, które zakłada, że będziemy chcieli utrzymać dotychczasowy standard życia również na emeryturze, a dodatkowo będziemy chcieli zrealizować marzenia np. o podróżach. Kwota do uzbierania będzie znacznie wyższa.
BaristaFIRE – kolejny wariant to ten, w którym dopuszczamy możliwość pracy – jak wyżej – w mniejszym zakresie czasowym, na mniej odpowiedzialnym stanowisku lub gorzej płatnej, ale takiej, którą lubimy. Nazwa modelu bierze się stąd, że jedna z bardziej znanych sieci kawiarni oferuje pracę na godziny, pozwalając na bardzo elastyczny harmonogram. W tym wariancie kwota do uzbierania również będzie niższa niż w klasycznym F.I.R.E.
Dowiedz się, jak Goldsaver pomaga oszczędzać
Czy F.I.R.E. jest dla każdego?
Niezależność finansowa i wcześniejsza emerytura to coś, czego z pewnością większość z nas by chciało. Niewątpliwie jest to jednak bardzo trudne do osiągnięcia bez wysokich zarobków i/lub samodyscypliny finansowej, a także pewnego rozeznania w świecie inwestycji i metod lokowania środków finansowych w długim terminie w taki sposób, by ich nie tracić.
Nie oznacza to jednak, że nie warto stawiać sobie takich celów, bo nawet część kwoty uzbieranej na emeryturę, na którą przejdziemy w ustawowym wieku emerytalnym, znacząco poprawi nasz komfort życia na emeryturze wypłacanej z ZUS.
Promocją i edukacją w temacie złota zajmuje się od 2014 roku, kiedy to zasiliła szeregi Goldenmark. Kierowała kolejno działami sprzedaży i marketingu. Odpowiadała za rozwój oferty produktów lokacyjnych, W Goldsaverze stoi na forpoczcie jako główna ekspertka. Prywatnie miłośniczka biegów długodystansowych i górskich. Miłośniczka dobrze zorganizowanych finansów osobistych.