Znajdziesz tu odpowiedzi na pytania:
1. Jakie czynniki wpływają na cenę złota?
2. W jakich okolicznościach cena złota historycznie rosła?
3. Jaka jest zależność między złotem a dolarem amerykańskim?
W skrócie
- Od lat 70. XX w. złoto nie jest bezpośrednio powiązane z żadną walutą.
- Jest surowcem znajdującym zastosowanie m.in. w przemyśle, technologii, jubilerstwie i inwestycjach, a jego cena nie jest ustalona na stałe – zmienia się nieustannie.
- O cenie złota decydują główne siły rynkowe: popyt i podaż.
- Na popyt i podaż wpływa szereg czynników rynkowych i gospodarczych.
W Goldsaverze opieramy się na kursie złota ustalanym przez Narodowy Bank Polski. Innym popularnym kursem jest fixing publikowany przez Stowarzyszenie Londyńskiego Rynku Kruszców (ang. London Bullion Market Association – LBMA). Wykorzystując nowoczesne rozwiązania teleinformatyczne, LBMA przeprowadza licytację, która pozwala ustalić, ile uczestnicy rynku są skłonni zapłacić za uncję złota w danym momencie. Proces ten przeprowadzany jest dwukrotnie w ciągu każdego dnia roboczego.
Nieco inaczej wygląda to w przypadku giełd towarowych, np. amerykańskiej COMEX czy chińskiej Shanghai Gold Exchange. Tam kursy wytyczane są na bieżąco, w godzinach pracy giełd.
Popyt i podaż
O tym, jak kształtuje się cena złota, decydują dwie podstawowe siły rynkowe: popyt i podaż. Gdyby pomiędzy tymi siłami panowała idealna równowaga, cena byłaby stała. Jednak relacja popytu do podaży nieustannie się zmienia, zmienia się zatem także cena, jaką strony transakcji gotowe są zaakceptować.
Podaż to w znacznej mierze produkcja kopalń, a także – w niewielkiej części – recycling. Część podażowa tego równania jest bardzo stabilna, zmienia się nieznacznie na przestrzeni lat. Zwiększenie lub zmniejszenie wydobycia złota w kopalni zarządzanej przez gigantyczną spółkę nie jest prostą sprawą.
Popyt na złoto generowany jest przez branżę jubilerską (ponad 50 proc.), inwestycje (25-30 proc.), banki centralne (10-12 proc.) oraz przemysł i technologię (8-10 proc.). Warto przy tym zaznaczyć, że za połowę popytu biżuteryjnego odpowiadają tylko dwa kraje Chiny i Indie – 1/4 światowego złota sprzedawana jest w postaci biżuterii w Indiach i Chinach. W krajach tych istnieją silne tradycje związane z gromadzeniem biżuterii jako formy lokaty majątku.
Jeśli zatem zsumujemy inwestycje, banki centralne oraz zakupy biżuterii przez Chińczyków i Hindusów, okazuje się, że ponad połowa światowego złota kupowana jest z intencją ochrony majątku. Co sprawia, że wszyscy ci ludzie ruszają na zakupy?
Koniunktura gospodarcza i rynkowa
Złoto zawsze cieszyło się dużym zainteresowaniem w okresach zawirowań ekonomicznych i niepewności gospodarczej. Przykłady, chociażby z ostatnich dwóch dekad to: kryzys z 2008 roku i pandemia COVID-19 z 2020 roku. W obu przypadkach cena złota notowała swoje historyczne maksima.
Inflacja
Złoto z uwagi na swoją ograniczoną podaż, postrzegane jest jako sposób na ochronę kapitału przed utratą wartości wywołaną inflacją. W okresach podwyższonej inflacji złoto cieszy się większym zainteresowaniem. W scenariuszach skrajnych, jak hiperinflacja w Zimbabwe czy Wenezueli, złoto staje się alternatywnym zamiennikiem pieniądza, podobnie jak dolar amerykański. W sytuacji podwyższonej inflacji jest formą bezpiecznej lokaty.
Niepokoje geopolityczne
Złoto może także wzbudzać zainteresowanie nabywców w okresie zawirowań geopolitycznych. Szczególnie tych, którzy pragną ulokować swój majątek w aktywach bezpiecznych, nieposiadających ekspozycji na zagrożone rynki. Złoto pod tym względem jest idealne – w przeciwieństwie do walut, akcji czy obligacji, nie ma kraju emitenta. Złoto jest całkowicie międzynarodowe, a w przeciwieństwie np. do nieruchomości – całkowicie mobilne.
Dolar amerykański
Między złotem a dolarem amerykańskim często występuje odwrotna korelacja – gdy dolar się osłabia, przeważnie cena złota idzie w górę, natomiast gdy dolar się umacnia, cena złota spada. Zarówno dolar amerykański, jak i złoto należą do tzw. bezpiecznych przystani. Jednak złoto jest typowym instrumentem długoterminowym, dolara zaś charakteryzuje ekstremalna płynność – można za niego kupić wszystko i szybko. W zależności od nastrojów rynkowych kapitał przesuwać się może bardziej w kierunku dolara (płynność) lub bardziej w kierunku złota (długi termin).
Przeważnie zachowanie się złota jest wypadkową wielu zmiennych, tych kluczowych, wymienionych wyżej, jak i innych, drobniejszych. Bardzo trudno jest precyzyjnie określić, jak zachowa się złoto w najbliższej przyszłości. Jednak historia pokazuje, że złoto jako przeciwwaga do dolara, który przecież nieustannie traci siłę nabywczą, umacnia się na przestrzeni dekad.
Dodatkowo w Polsce złoto sprzedawane jest za złotówki, więc z punktu widzenia klienta istotna jest także relacja pomiędzy dolarem amerykańskim a polskim złotym.