Zakupy impulsywne to jeden z większych wrogów naszego portfela w codziennym życiu. Najczęściej są one nieplanowane i nieprzemyślane. Wpływają negatywnie na budżet, a często ostatecznie kończą się niezadowoleniem i wyrzutami sumienia.
Problem z kupowaniem rzeczy ponad plan ma całkiem sporo osób. Chyba każdemu zdarzyło się, że wyszedł ze sklepu zaskoczony wysokością kwoty na paragonie. I często ma to związek z nieplanowanymi zakupami, bo „była promocja”, „okazja”, „przecena” albo po prostu mieliśmy ochotę wynagrodzić sobie złe samopoczucie.
Dowiedz się, jak zaplanować budżet domowy
Dlaczego zakupy impulsywne są złe?
Podstawowe dwa problemy z zakupami impulsywnymi to:
- są nieprzemyślane, a więc często zdarza się tak, że po czasie przychodzi refleksja i dochodzimy do wniosku, że zakupione dobro nie spełnia naszych oczekiwań lub nie jest nam potrzebne;
- są niezaplanowane, a więc nie ujęte w budżecie, a ich zakup odbywa się kosztem czegoś innego.
Jednorazowy zakup impulsywny można sobie wybaczyć. Rzecz w tym, iż jeśli ktoś ma problem z impulsywnymi zakupami, najczęściej dokonuje takich zakupów notorycznie, regularnie rujnując swój budżet domowy.
Paweł Svinarski
„Dużym atutem Goldsavera jest automatyzacja oszczędzania możliwa dzięki ustawieniu w banku zlecenia stałego. Nie muszę pamiętać o tym, by dokonywać kolejnych zakupów, wszystko dzieje się z automatu. I nim się obejrzę, będę mógł odebrać swoją sztabkę”
Kto ma problem z impulsywnym kupowaniem?
Stereotypowo częściej kobiety. I jest w tym pewnie dużo prawdy, ponieważ to kobiety chętniej wybierają się na tzw. „shopping”, często łącząc to ze spotkaniami towarzyskimi.
Niemniej jednak, mężczyznom też się to zdarza. Nie wierzycie? Pomyślcie o tym, ilu znacie mężczyzn, którzy są gadżeciarzami i lubią mieć telefon czy zegarek określonej marki, najczęściej jakiś konkretny model.
Ofiarami nieprzemyślanych zakupów mogą padać osoby, które mają nieuporządkowaną sytuację ze swoimi finansami, i są na bakier z budżetem domowym. Brak bezpośredniego powiązania zakupu z późniejszymi konsekwencjami z pewnością nie jest w tej sytuacji pomocny.
Są jeszcze czynniki psychologiczne – zakupy jako sposób na uzyskanie szybkiej satysfakcji w radzeniu sobie ze stresem czy obniżonym nastrojem. W takiej sytuacji nawyk kupowania dla regulacji emocji może wymagać konieczności konsultacji specjalistycznej. Oniomania, czyli zakupoholizm, nie jest jeszcze wpisana na listę zaburzeń psychicznych DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), jednak w przestrzeni naukowej pojawia się coraz więcej prac i artykułów na ten temat.
Poznaj 3 pułapki kobiecych finansów
Szybkie tipy na początek
- Nie idź na zakupy głodna/y – głód wywiera presję, musisz podjąć decyzję szybciej, a to zawsze działa na niekorzyść.
- Nie idź na zakupy, by poprawić sobie humor. To pierwszy krok do tego, by kupić coś niepotrzebnego.
- Nie idź do galerii na spacer czy zwiedzanie. Nie umawiaj się tam z koleżankami na kawę. W galerii realizuj określony cel.
Poniżej prezentujemy pięć konkretnych pomysłów na radzenie sobie z zakupami impulsywnymi. Pomysły te można sukcesywnie łączyć ze sobą, a także dostosowywać je do swoich osobistych preferencji i stylu życia.
1. Kupuj z listą zakupów
Jedną z najczęściej polecanych strategii radzenia sobie z nieplanowanymi zakupami jest tworzenie list zakupów, aby ograniczyć swoją obecność w sklepie do bardzo konkretnych kroków.
Zawsze może zdarzyć się ryzyko, że Twoją uwagę przykuje jakaś promocja czy wyprzedaż, jednak lista zakupów znacząco zmniejsza ryzyko nieplanowanych zakupów.
2. Lista życzeń
Strategia ta dotyczy większych wydatków, które mogłyby zahaczać o fanaberię np. jakiś gadżet elektroniczny czy część garderoby.
Wpisuj rzeczy na listę życzeń, a następnie daj im trochę czasu. Niech dojrzewają. Wróć do nich po tygodniu czy dwóch i zadaj sobie pytanie – czy na pewno nadal chcesz to kupić? Czy nadal jest potrzebne? A może okaże się, że w międzyczasie Twoje oczekiwania zupełnie się zmieniły i już tego nie potrzebujesz?
3. Analiza wsteczna
Jeśli kupiłaś(eś) coś, co po tygodniu okazało się zbędną fanaberią, nie zakopuj tego, nie ukrywaj. Jeśli masz możliwość – zwróć ten towar. Jeśli jednak nie, postaraj się wyciągnąć z tej lekcji jak najwięcej.
Zastanów się nad tym, dlaczego dokonałaś(eś) tego zakupu? Jaki czynnik miał decydujące znaczenie i czy można było uniknąć popełnienia tego błędu? Zapamiętaj to na przyszłość.
4. Zakupy z zaufaną osobą
Jeżeli zdajesz sobie sprawę z tego, że istnieje duże ryzyko, że popełnisz zakupowy błąd np. w czasie przedświątecznych zakupów prezentowych, a masz zaufaną osobę, która mogłaby Cię od tego odwieść, wybierzcie się na zakupy razem. Zawsze to głos rozsądku, który zrównoważy jakoś emocje.
5. Metoda kopertowa
Nie jest to strategia, która sprawdzi się w każdej sytuacji, ale w niektórych – owszem. Przykładem mogą być wspomniane zakupy przedświąteczne. Jeśli nie prowadzimy budżetu domowego, a wiemy, że miesiąc może być gorszy, możemy z góry podzielić pieniądze na „koperty” (mogą być wirtualne) i wydzielić budżet prezentowy.
I teraz chodzi nie tyle o to, by za wszelką cenę tego budżetu nie przekroczyć (o to również), ale w momencie, gdy go jednak przekroczymy, musimy podjąć decyzję, z której koperty zabierzemy.
Chodzi o to, żeby uniknąć postawy „jakoś to będzie” i martwienia się później, ale żeby od razu w momencie podejmowania decyzji zakupowej, zmierzyć się także z ciężarem decyzji, skąd właściwie zabieramy te pieniądze.
Dowiedz się, jak Goldsaver pomaga oszczędzać
Podsumowanie
Powyższe pomysły mogą sprawdzić się doraźnie u osób, które z różnych powodów padają ofiarą impulsywnych zakupów. Jednak nic nie zastąpi solidnego planowania wydatków.
Chcąc wejść na wyższy poziom ze swoimi finansami osobistymi, warto zacząć od powyższych strategii, jednak na dłuższą metę warto podejść do swoich finansów bardziej kompleksowo.
Sprawdź, czym jest i jak działa Goldsaver
Promocją i edukacją w temacie złota zajmuje się od 2014 roku, kiedy to zasiliła szeregi Goldenmark. Kierowała kolejno działami sprzedaży i marketingu. Odpowiadała za rozwój oferty produktów lokacyjnych, W Goldsaverze stoi na forpoczcie jako główna ekspertka. Prywatnie miłośniczka biegów długodystansowych i górskich. Miłośniczka dobrze zorganizowanych finansów osobistych.