Złoto odgrywa istotną rolę w globalnej gospodarce. Mając bogate historyczne i kulturowe znaczenie, a także wszechstronne zastosowanie, cieszy się niemalejącym popytem. W związku z tym, zasadne staje się pytanie: które kraje mają największe wydobycie złota?
Złoto pełni wiele istotnych funkcji: od rezerw bankowych i bezpiecznej przystani dla inwestorów w czasach niepewności ekonomicznej, po kluczowy element w produkcji biżuterii oraz zastosowania w nowoczesnych technologiach, takich jak elektronika czy medycyna.
Warto zatem choćby w niewielkim stopniu zapoznać się z tym, jak wygląda wydobycie złota na świecie, jeśli chodzi o kraje-producentów.
Dowiedz się, dlaczego złoto utrzymuje wartość w czasie
Najwięksi producenci złota na świecie
Zgodnie z raportami Światowej Rady Złota, w 2023 roku globalna produkcja złota osiągnęła 3646,1 ton. Na czele producentów znalazły się Chiny, z wydobyciem na poziomie 378,2 ton, co stanowiło około 10,3% światowej produkcji.
Kolejne miejsca zajęły: Rosja (321,8 ton, 8,82% globalnej produkcji), Australia (293,8 ton) oraz Kanada (191,9 ton). Pierwszą piątkę zamknęły Stany Zjednoczone, z wydobyciem wynoszącym 166,7 ton kruszcu.
Trzy pierwsze kraje w zestawieniu – Chiny, Australia i Rosja – odpowiadały łącznie za blisko jedną trzecią globalnej produkcji złota, co podkreśla ich dominującą pozycję w branży. Warto również wspomnieć o nieco mniejszych producentach, takich jak Ghana (135,1 ton), Indonezja (132,5 ton) czy Peru (128,8 ton).
Zobacz także: Złote sztabki i najbardziej renomowani producenci
Chiny
W latach 2013-2023 średnie roczne wydobycie złota w Chinach wynosiło ok. 400 ton, natomiast w 2023 roku osiągnęło 378,2 ton, a zatem nieco poniżej średniej.
Kluczowe regiony górnicze to Shandong, Henan, Fujian i Liaoning, a od 2007 roku również Guizhou i Yunnan. Ważne kopalnie i firmy to m.in. Zijinshan Gold & Copper Mine, Shandong Gold Mines i Linglong Gold Mine. Wśród znaczących kopalń warto wymienić Shaxi Copper Mine (która w 2023 roku odnotowała największą produkcję), Yixingzhai Gold Mine, Sanshandao Gold Mine, Jiaojia Gold Mine i Dexing Mine. China National Gold Group Corporation (CNGGC) jest największym producentem złota w kraju, odpowiadającym za około 20% krajowej produkcji.
Charakterystyczne dla chińskiego wydobycia złota jest to, że zajmują się nim wyłącznie chińskie firmy. Chiny opierają swoją pozycję lidera także na dużej liczbie stosunkowo małych kopalń.
Dorota Sierakowska
„Złoto jest coraz łatwiej dostępne, a to ma ogromne znaczenie dla większości inwestorów. Kiedyś złoto kojarzono z pewną niedostępnością, ale przede wszystkim z bogactwem, władzą, luksusem. Ale na szczęście to zaczęło się zmieniać i w tym momencie nie trzeba mieć milionów czy setek tysięcy złotych, żeby mądrze zainwestować w ten kruszec. Możemy mieć nawet kilka tysięcy złotych, kilkaset złotych, a obecnie nawet kilkadziesiąt złotych, żeby zacząć swoją przygodę z inwestowaniem w złoto. To jest szalenie istotne, bo przecież większość z nas chce mądrze ulokować pieniądze, ale wiele osób dysponuje relatywnie niewielkimi oszczędnościami”
Rosja
Drugie miejsce wśród producentów złota w 2023 roku zajęła Rosja (321,8 ton, 8,82% światowej produkcji).
Najważniejsze obszary górnicze to Syberia Wschodnia i Daleki Wschód, obejmujące m.in. obwody amurski, irkucki, chabarowski, krasnojarski, magadański i jakucki, a także Ural.
Ważne kopalnie i firmy to Olimpiada Gold Mine (Polyus Gold), Kupol Gold Mine (dawniej Kinross Gold), Blagodatnoye Gold Mine, Natalka Gold Mine, Verninskoye Gold Mine oraz Polymetal International i Nornickel.
Produkcja złota w Rosji jest coraz bardziej kształtowana przez czynniki geopolityczne. Znaczący wpływ wywarły międzynarodowe sankcje, które ograniczają dostęp do rynków i nowoczesnych technologii. W odpowiedzi na te wyzwania, Rosja przekierowuje swoje rynki eksportowe w stronę krajów BRICS i Azji. Również eksport rosyjskiego złota z uwagi na sankcje ogranicza się do zawężonej grupy odbiorców.
Istotnym problemem pozostaje konieczność modernizacji przestarzałego sprzętu górniczego, co zwiększa zależność Rosji od Chin. Mimo aspiracji do pozycji największego producenta złota na świecie, krajowa produkcja Rosji wykazuje tendencję do stabilizacji na obecnym poziomie, z możliwym spadkiem w przyszłości.
Australia
W 2023 roku Australia zajęła trzecie miejsce wśród producentów złota, z wydobyciem 293,8 ton, co stanowiło 8% światowej produkcji.
Do najważniejszych regionów górniczych należą Australia Zachodnia (gdzie wydobywa się ponad 60% krajowej produkcji) oraz Nowa Południowa Walia. Ważne kopalnie i firmy to m.in. Super Pit Gold Mine (Northern Star Resources), Boddington Gold Mine (Newmont), Cadia Valley Gold Mine (Newmont) i Tropicana Gold Mine (AngloGold Ashanti i Regis Resources). W przeciwieństwie do Chin i Rosji, w Australii działają zarówno spółki australijskie, jak i te o globalnym zasięgu.
Na wielkość australijskiej produkcji złota wpływa kilka czynników. Wysokie ceny złota w 2023 roku stymulowały działalność wydobywczą. Niemniej jednak, sektor ten zmagał się z przerwami w łańcuchu dostaw, wysokimi kosztami operacyjnymi i niekorzystnymi warunkami pogodowymi.
Niedobór siły roboczej i rosnące koszty nakładów również stanowiły wyzwanie. W niektórych kopalniach zaobserwowano spadek jakości rudy. Z drugiej strony, planowane są ekspansje istniejących projektów i uruchomienie nowych kopalń, takich jak Yandal i Hemi. Może to przyczynić się do wzrostu produkcji złota w przyszłości.
Dominująca pozycja Australii Zachodniej w krajowej produkcji złota podkreśla bogactwo geologiczne tego regionu i rozwiniętą infrastrukturę górniczą. To czyni go kluczowym ośrodkiem na globalnym rynku złota.
Kanada
Kanada zajęła czwarte miejsce wśród producentów złota w 2023 roku (191,9 ton, 5,26% światowej produkcji).
Wiodące regiony górnicze to Ontario i Quebec (ok. 70% krajowej produkcji) oraz Jukon. Najważniejsze kopalnie i firmy to Canadian Malartic Mine (Agnico Eagle Mines), Detour Lake Mine (Agnico Eagle Mines), Meadowbank Complex (Agnico Eagle Mines), Meliadine Project (Agnico Eagle Mines) i Brucejack Project (Newmont). Do ważnych graczy należą również Barrick Gold, Kinross Gold i Yamana Gold.
Produkcja złota w Kanadzie wykazuje stabilny wzrost w ciągu ostatniej dekady. Wysokie ceny złota w 2023 roku zachęcały do inwestycji w sektorze górniczym. Niemniej jednak, branża ta stoi przed wyzwaniami związanymi z rosnącymi kosztami odkrywania nowych złóż i opóźnieniami w procesach regulacyjnych.
Coraz większe znaczenie mają również praktyki ESG (środowiskowe, społeczne i zarządcze) w działalności górniczej. Koncentracja produkcji w Ontario i Quebecu podkreśla bogactwo geologiczne Tarczy Kanadyjskiej i dojrzałość przemysłu górniczego w tych prowincjach.
USA
Stany Zjednoczone były piątym największym producentem złota w 2023 roku (166,7 ton, 4,57% światowej produkcji).
Kluczowe regiony górnicze to Nevada (ok. 73% krajowej produkcji) i Alaska. Najważniejsze kopalnie i firmy to Nevada Gold Mines (spółka joint venture należąca do Barrick Gold i Newmont), Fort Knox Gold Mine (Kinross Gold), Cripple Creek & Victor Gold Mine (Newmont) i Mesquite Gold Mine (Equinox Gold). Inne znaczące firmy to Agnico Eagle Mines, SSR Mining i AngloGold Ashanti.
Większość złota pochodzi z kopalń odkrywkowych w Nevadzie. W 2017 roku zaobserwowano wzrost produkcji dzięki kopalniom Cortez i Long Canyon w Nevadzie oraz Cresson w Kolorado i Haile w Karolinie Południowej. W 2020 roku produkcja spadła z powodu pandemii COVID-19.
Warto zauważyć, że recykling złota stanowi znaczącą część podaży na amerykańskim rynku. Dominująca rola Nevady w krajowej produkcji podkreśla jej znaczenie jako globalnej jurysdykcji górniczej, silnie opartej na wielkoskalowych i efektywnych kosztowo metodach wydobycia.
Zobacz także: Wybory prezydenckie w USA a złoto
Trendy i prognozy
W 2023 roku Chiny odnotowały spadek produkcji, ale utrzymały pozycję lidera. Przewiduje się długoterminowy spadek produkcji złota w Chinach. Australia zanotowała wzrost produkcji, z prognozami dalszego wzrostu. Rosja również zwiększyła produkcję.
Kanada odnotowała wzrost produkcji, z prognozami dalszego wzrostu. W Stanach Zjednoczonych produkcja nieznacznie spadła, ale oczekiwany jest wzrost. Trendy wskazują na stabilność czołówki, ale przyszłość może przynieść zmiany.
Sprawdź, ile złota jest na świecie, kiedy go zabraknie i co się wtedy stanie
Wpływ na środowisko
Górnictwo złota, choć przynosi korzyści ekonomiczne, wiąże się z istotnymi kwestiami środowiskowymi. Proces wydobycia i przetwarzania rudy złota może prowadzić do zanieczyszczenia wody i gleby substancjami toksycznymi, takimi jak cyjanek, rtęć, arsen i ołów.
Działalność górnicza często prowadzi do niszczenia ekosystemów i utraty bioróżnorodności, a także do erozji gleby i wylesiania. Górnictwo złota przyczynia się również do emisji gazów cieplarnianych i zużycia znacznych ilości energii.
Istotnym problemem są także odpady górnicze i składowiska odpadów poflotacyjnych, które mogą stanowić długoterminowe zagrożenie dla środowiska. W związku z tym, wszystkie wiodące kraje produkujące złoto muszą dążyć do znalezienia równowagi między korzyściami ekonomicznymi a praktykami zrównoważonego rozwoju w sektorze górniczym (ESG). Przykładem są chociażby takie kraje, jak Kanada, Australia czy USA.
Zobacz także: Złoto w Polsce
Podsumowanie
W 2023 roku największymi producentami złota na świecie były Chiny, Rosja i Australia. Kraje te łącznie odpowiadały za blisko jedną trzecią globalnej produkcji. Kanada i Stany Zjednoczone również utrzymały silne pozycje w pierwszej piątce.
Analiza trendów produkcyjnych i prognoz sugeruje, że choć obecny układ sił jest stosunkowo stabilny, w przyszłości mogą nastąpić pewne zmiany. Na wielkość produkcji złota wpływa wiele czynników, od jakości złóż i technologii wydobycia po przepisy środowiskowe i sytuację geopolityczną.
Górnictwo złota odgrywa kluczową rolę w gospodarkach wielu krajów, przyczyniając się do wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i generowania przychodów z eksportu. Niemniej jednak, nie można ignorować wpływu tej działalności na środowisko, co wymaga ciągłego dążenia do bardziej zrównoważonych praktyk w całym sektorze.
Złożoność czynników kształtujących globalną produkcję złota sprawia, że jest to dynamiczny i stale ewoluujący krajobraz, który będzie nadal przyciągał uwagę ekonomistów, inwestorów i decydentów na całym świecie.
Sprawdź, czym jest i jak działa Goldsaver
Ekspert rynku złota z liczącym już ponad dekadę doświadczeniem w branży. W Goldenmark pełnił funkcję dyrektora ds. rynków międzynarodowych. Zwiedził świat i zobaczył wszystko (łącznie z legendarnymi dywanami jubilerów, z których wytapia się drobinki złota). W Goldsaverze pełni funkcję głównego analityka oraz filaru zespołu eksperckiego. Prywatnie wytrawny obserwator polityki, geopolityki i gospodarki.
