Ostatnie lata przyzwyczaiły nas do dużych zaskoczeń i ciągłej niepewności. Rok 2023 również obfitował w wydarzenia duże i ważne. Część z nich miało wpływ na nasze życia i portfele, część dopiero będzie miała w mniej lub bardziej odległej przyszłości.
Rozwój sztucznej inteligencji
Rok 2023 niewątpliwie należał do sztucznej inteligencji, która nieustannie staje się coraz bardziej zaawansowana i dostępna. Narzędzia takie jak Chat GPT czy Midjourney weszły do powszechnego użytku i są obecnie stosowane przez rządy, firmy i różnego rodzaju instytucje.
Podobnie jak w przypadku wielu innych przełomowych technologii, rozwojowi AI towarzyszą komentarze zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Po jednej stronie pojawiają się argumenty o zastępowaniu ludzi w różnych zawodach i o braku kontroli nad sztuczną inteligencją, z drugiej zaś strony mamy nowe możliwości, jeśli chodzi o rozwój i efektywność prac związanych chociażby z medycyną. Dalszy rozwój i wykorzystanie sztucznej inteligencji na tym etapie wydaje się być nieuniknione.
Dowiedz się, po co oszczędzać w złocie?
Wyścig kosmiczny przybiera na tempie
Misja załogowa na Marsa to w dalszym ciągu perspektywa raczej dekad niż lat. Jednak w 2023 roku miały miejsce dwie misje bezzałogowe na Księżyc. W sierpniu, podczas próby lądowania, o powierzchnię Księżyca rozbiła się rosyjska sonda Łuna-25. Była to zarazem pierwsza rosyjska misja księżycowa od 1976 roku. Wówczas Łuna-24 zebrała i dostarczyła na Ziemię próbki księżycowej gleby.
Lądowanie za to udało się Hindusom. W ramach misji Chandrayaan-3, lądownik Vikram znalazł się na powierzchni Księżyca w okolicach bieguna południowego, a następnie wypuścił 26-kilogramowy łazik Pragyan, który badał powierzchnię Srebrnego Globu. Tym samym Indie stały się czwartym krajem, które przeprowadziły udane lądowanie na księżycu (po USA, Chinach i ZSRR).
Indie wyprzedziły Chiny jako najludniejszy kraj świata
W 2023 roku populacja Indii szacowana była na 1,43 mld ludzi, co sprawia, że są one prawdopodobnie najbardziej ludnym krajem na Ziemi. Niezbyt pomyślnie wyglądają także prognozy na przyszłość dla Chin. Szacuje się, że do połowy stulecia populacja Chin zmniejszy się o 100 mln. W tym samym czasie populacja Indii wzrośnie do 1,7 mld ludzi.
Sprawdź, 5 mitów o inwestowaniu w złoto
Globalne temperatury biją rekordy
Rok 2023 był prawdopodobnie najgorętszym rokiem w historii. Średnia globalna temperatura między styczniem a wrześniem była o 1,43 stopnia wyższa od średniej z epoki przedindustrialnej. Tym samym dok 2023 pobił dotychczasowe rekordy z lat 2016 i 2020
Jednocześnie obserwowaliśmy rekordowe ekstrema pogodowe: bezprecedensowe fale upałów w USA w lipcu, opady deszczu na Florydzie, pożary na Hawajach i w Luizjanie, a także jeden z najgorszych sezonów pożarowych w historii Kanady.
Północne wybrzeże Afryki nawiedził we wrześniu cyklon Daniel, który w Libii przyniósł ok 11,5 tys. ofiar śmiertelnych. Na Oceanie Indyjskim w pobliżu Mozambiku i Madagaskaru wystąpił cyklon Freddy (1,4 tys. ofiar śmiertelnych), a w pobliżu Birmy i Bangladeszu cyklon Mocha (463 ofiary).
Rozszerzenie NATO
W związku z agresją Rosji przeciwko Ukrainie, Finlandia i Szwecja zgłosiły chęć przystąpienia do Sojuszu Północnoatlantyckiego w maju 2022 roku. 4 kwietnia jako 31. członek, w szeregi NATO wstąpiła Finlandia.
Wejście Szwecji w szeregi NATO przez długi czas blokowany był przez Turcję i Węgry. Jednak już w listopadzie swoje stanowisko zmiękczyła Turcja, która ze Szwecją chciała tylko ugrać swoją sprawę kurdyjską (Kurdowie, przez Turków uważani za terrorystów, znajdują w Szwecji azyl).
Dowiedz się, w co inwestować bezpiecznie i długoterminowo
Koniec pandemii COVID-19?
5 maja Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła koniec globalnego zagrożenia zdrowia związanego z pandemią COVID-19. Stan zagrożenia epidemiologicznego w Polsce zniesiony został 1 lipca. Zniesiono wszystkie obostrzenia m.in. obowiązek noszenia maseczek w placówkach medycznych.
Nieudana ofensywa Ukrainy
Od początku roku pokładano spore nadzieje w tym, że ukraińska kontrofensywa może przełamać obronę rosyjską w Donbasie oraz pozwolić Siłom Zbrojnym Ukrainy przebicie się na Krym. I choć wojska ukraińskie zdołały zadać Rosjanom ogromne straty, linie frontu przesunęły się tylko nieznacznie, a w kręgach dowódczych i politycznych zaczęły narastać konflikty i wzajemne obwinianie się.
Zdaniem ekspertów kluczowym czynnikiem, który zawiódł było tempo dostaw sprzętu. Ukraina rozpoczęła kontrofensywę nie mając pełni obiecanego sprzętu, a także nie mając dominacji w powietrzu.
Azerbejdżan zajmuje Górski Karabach
Konflikt o Górski Karabach pomiędzy Azerbejdżanem i Armenią ma swoje źródła w rozpadzie Związku Radzieckiego. Górski Karabach, będący enklawą Ormian na terenie Azerów, ogłosił niepodległość w 1991, co zaowocowało pierwszym konfliktem, trwającym do 1994 roku. W 2020 roku na sześć tygodni walki znów rozgorzały, zaś we wrześniu 2023 Azerowie zaatakowali ponownie, zajmując w ciągu kilku dni całe terytorium.
W kolejnym tygodniu obszar Górskiego Karabachu opuściło ponad 100 tys. Ormian, co stanowiło ok. 85 proc. populacji tego regionu.
Atak Hamasu na Izrael i naloty na Gazę
7 października członkowie Hamasu zaatakowali terytorium Izraela. Zginęło ok. 1 200 obywateli Izraela i innych państw, przebywających na terenie tego kraju. Około 240 osób zostało wziętych do niewoli jako zakładnicy.
Był to najkrwawszy atak w historii Izraela. W jego rezultacie Izraelczycy rozpoczęli bombardowania Stefy Gazy, co przyniosło kolejne tysiące ofiar, wśród których znaczną część stanowiły kobiety i dzieci. Pod koniec listopada w drodze wymiany uwolnionych zostało ok. 100 zakładników, jednak chwilowe zawieszenie broni zostało zerwane przez stronę palestyńską.
Dowiedz się, czy lepiej inwestować jednorazowo czy regularnie?
Wybory parlamentarne w Polsce
15 października odbyły się wybory parlamentarne, które zakończyły się wprawdzie zwycięstwem Prawa i Sprawiedliwości, jednak partia ta nie uzyskała wystarczającej liczby głosów, by rządzić samodzielnie. Tym samym zakończył się okres 8-letnich rządów PiS i rozpoczęła kadencja rządu Donalda Tuska, stworzonego w ramach aliansu Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Nowej Lewicy.
Złoto wyznaczyło nowy rekord
Złoto rok 2023 zakończyło na sporym plusie (14 proc.). Warto także zaznaczyć, że od połowy listopada jego cena przez większość czasu znajdowała powyżej poziomu 2 000 USD, który jeszcze do niedawna wydawał się trudną do pobicia barierą. 4 grudnia padł również nowy rekord wszechczasów, który wyniósł 2 147 USD.
Była to jednak bardzo krótkotrwała sytuacja. Najpewniej zbiegły się tutaj kwestie operacji wykonywanych w skrajnych strefach czasowych oraz chwilowy brak płynności na rynku. Zaraz potem cena wróciła w okolice 2 020 USD za uncję, i do końca grudnia kontynuowała wzrost w swoim tempie.
Sprawdź, czym jest i jak działa Goldsaver
Ekspert rynku złota z liczącym już ponad dekadę doświadczeniem w branży. W Goldenmark pełnił funkcję dyrektora ds. rynków międzynarodowych. Zwiedził świat i zobaczył wszystko (łącznie z legendarnymi dywanami jubilerów, z których wytapia się drobinki złota). W Goldsaverze pełni funkcję głównego analityka oraz filaru zespołu eksperckiego. Prywatnie wytrawny obserwator polityki, geopolityki i gospodarki.