Choć emerytura wydaje się być tematem bardzo odległym, wielu osobom spędza sen z powiek. Dlaczego? Ponieważ jest oczywiste, że system emerytalny nie jest tak efektywny, jak byśmy tego sobie życzyli i prawie na pewno na starość nie możemy liczyć na bezpieczeństwo finansowe. Co możemy z tym zrobić? Jak oszczędzać na emeryturę? Oto garść porad.
1. Jak najwcześniej!
Warto zacząć oszczędzać jak najwcześniej. Zadziałać tu może chociażby procent składany, a więc kumulacja odsetek (odsetki wchodzą w skład kapitału, od którego naliczane są kolejne odsetki, i tak w kółko). W tym przypadku kilka lat oszczędzania może zrobić naprawdę dużą różnicę.
Pamiętaj też, że jeśli zaczniesz oszczędzać wcześniej, to możesz (a nawet prawdopodobnie musisz) zacząć odkładać od mniejszych kwot. Z czasem będą one rosły.
Ale pamiętaj też, że lepiej zacząć późno niż wcale.
2. Systematycznie!
Systematyczność jest kluczem do sukcesu. I nie chodzi tu już nawet o udowadnianie, że wpłacanie regularnie określonej kwoty będzie lepsze niż jednorazowe wpłacenie większej. Chodzi o nawyk. A nawyk ma tę zaletę, że działa nawet, gdy nie ma motywacji.
Nawyk oszczędzania pozwala uniknąć inflacji stylu życia. Jeśli dostajemy podwyżkę, zwiększamy kwotę przelewu na oszczędności, dzięki czemu nie odczuwamy straty. Dużo łatwiej jest to zrobić, gdy przelewaliśmy coś na oszczędności wcześniej i mamy wyrobiony nawyk.
Sprawdź, jak działa nawyk i dlaczego jest skuteczny
3. Korzystając z dostępnych rozwiązań
System emerytalny w Polsce składa się z trzech filarów:
- I filar: obowiązkowe składki do ZUS.
- II filar: OFE – zgromadzone środki częściowo przeniesione do ZUS, częściowo pozostały w OFE. Obecnie raczej nikt już nie decyduje się na zapisanie się do OFE.
- III filar – dobrowolny. W jego ramach skorzystać można z: IKE, IKZE, PPK, w niektórych firmach PPE + od niedawna OIPE. III filar to także każda forma oszczędzania na emeryturę, którą wprowadzamy we własnym zakresie.
Każde z tych rozwiązań ma swoje plusy i minusy. Właściwie minus jest jeden, wspólny – brak zaufania do państwa, szczególnie wśród wszystkich tych, którzy zapisali się do OFE i czują się oszukani.
Konstrukcja tych rozwiązań jest inna od OFE tzn. zgromadzone środki są nasze i nikt nam ich nie odbierze. Tak, jak nikt nie może nam odebrać naszych pieniędzy z lokaty bankowej czy akcji zakupionych przez biuro maklerskie – bo to możemy robić w ramach IKE czy IKZE.
Nie możemy jednak przewidzieć, jakie zmiany w ustawodawstwie zostaną wprowadzone w przyszłości i jak wpłyną one na kształt tych rozwiązań. Chodzi tu przede wszystkim o ryzyko likwidacji ulg podatkowych lub dodatkowe opodatkowanie tych rozwiązań.
Jednak taki zarzut można odnieść do każdej, dowolnej formy lokowania kapitału – obligacji skarbowych, lokat bankowych, akcji spółek giełdowych czy w końcu kruszców. Niekorzystne zmiany w prawie mogą zostać wprowadzone zawsze i dotyczyć wielu różnych dziedzin życia, dlatego strach przed nimi nie powinien decydować o tym, czy korzystamy z IKE, IKZE i PPK czy nie.
Maciej Samcik
„Też używam tego rozwiązania. To dobry pomysł dla osób, które chcą lokować kapitał w fizycznym złocie, ale nie chcą lub nie mogą przeznaczać jednorazowo sporych pieniędzy na zakup kruszcu” więcej >
IKE – Indywidualne Konto Emerytalne
W ramach IKE można inwestować w różne instrumenty finansowe – akcje spółek giełdowych, obligacje skarbowe, fundusze inwestycyjne czy po prostu lokaty bankowe. Konto IKE można przenosić pomiędzy instytucjami.
Obowiązują roczne limity wpłat, jakie możemy ulokować w IKE (w 2024 roku jest to 23 472 zł). Kapitał gromadzony w IKE jest zwolniony z podatku Belki (pod warunkiem spełnienia kryteriów).
IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
Podobnie jak w przypadku IKE, możemy inwestować środki w różne aktywa, jednak limit roczny jest niższy. W 2024 r. jest to 9388,80 zł przy umowie o pracę i 14 083,20 zł dla przedsiębiorców.
W przypadku IKZE środki również zwolnione są z podatku od zysków kapitałowych. Przy spełnieniu warunków należy tylko zapłacić 10-procentowy, zryczałtowany podatek dochodowy. Dodatkowo sumę składek wpłaconych w danym roku na IKZE można odliczyć od podatku PIT.
PPK – Pracownicze Plany Kapitałowe
W PPK pracodawca automatycznie przelewa zadeklarowaną część Twojej pensji (do 2% wynagrodzenia) do instytucji, z którą ma podpisaną umowę np. domu maklerskiego. Ale to nie wszystko. Pracodawca dokłada jeszcze 1,5% + dodatkowo do 2,5%., a państwo na powitanie “daje” 250 zł + każdego roku jeszcze 240 zł. Jak zatem widać, może się okazać finansujemy swoje PPK tylko w połowie.
Jedną z największych zalet PPK jest to, że środki te możemy, całkowicie bez konsekwencji, wypłacić w dowolnym momencie. Z czego zresztą bardzo wielu ludzi korzysta.
Minusem PPK jest to, że pieniądze mogą być inwestowane w określony sposób – głównie w polskie akcje i obligacje. Zamysł był taki, aby ten kapitał wzmacniał polski rynek kapitałowy oraz budżet. Jednak możliwość wypłaty środków w dowolnym momencie sprawia, że pieniądze na giełdę i do budżetu równie łatwo napływają, jak wypływają, co ostatecznie sprawia, że wpływ PPK jest neutralny.
Warto podkreślić, że wprowadzenie PPK w firmie jest obowiązkiem pracodawcy. Jednocześnie nie może on nas zmusić ani do wypisania się, ani do zapisania się. Jest to tylko i wyłącznie nasza decyzja.
Zobacz także: PPK po 4 latach. Czy warto?
OIPE – Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny
Jest to nowość na polskim rynku. Pod względem swojej konstrukcji przypomina IKE, a podstawową różnicą jest to, że jest to rozwiązanie międzynarodowe, wprowadzane w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Podobnie, jak w przypadku IKE, mamy tu roczny limit wpłat, który w 2024 roku wyniósł 23 472 zł.
Dostawcą OIPE w Polsce jest słowacki Finax, który w Polsce ma swoje przedstawicielstwo. Za pomocą tego robodoradcy możemy inwestować swoje środki w fundusze ETF w wariantach 100/0 lub 80/20 (100% lub 80% funduszy akcyjnych i 0% lub 20% funduszy dłużnych). Dodatkowo, na 10 lat przed emeryturą, następuje automatyczna redukcja ryzyka, a więc zmiana proporcji pomiędzy udziałem funduszy akcyjnych do funduszy dłużnych.
Jeśli skorzystamy z pieniędzy dopiero na emeryturze, unikniemy podatku od zysków kapitałowych.
Zobacz także: OIPE, IKE, Goldsaver – zestawienie
4. Sprawdzone strategie: inwestowanie pasywne, złoto, DCA
Jeśli mimo wszystko nie przekonują cię argumenty o racjonalności korzystania z takich rozwiązań jak IKE, IKZE czy PPK, skorzystaj z jednej ze strategii, które świetnie sprawdzają się w przypadku oszczędzania pieniędzy na emeryturę:
Są to rozwiązanie wspierające relatywnie bezpieczne i długoterminowe inwestowanie z myślą np. o emeryturze. W odróżnieniu od rozwiązań dedykowanych, mają nieco bardziej elastyczne podejście do kwestii przeznaczenia środków z inwestycji. Zgromadzone złoto możemy w dowolnym momencie sprzedać, a uzyskane środki przeznaczyć na dowolny cel.
Dowiedz się, w co inwestować bezpiecznie i długoterminowo
5. Dywersyfikuj
Niezależnie od tego, czy wybierzesz IKE, IKZE, złoto czy fundusze ETF, pamiętaj, że nie warto wrzucać wszystkich jaj do jednego koszyka.
Dywersyfikuj. Dziel na mniejsze części. Emerytura to odległy czasowo cel. Po drodze może się wiele wydarzyć. Być może w pewnym momencie swojego życia zdecydujesz się przeznaczyć część zgromadzonych pieniędzy na inny cel (np. kupno mieszkania dla dziecka). Łatwiej będzie to zrobić mając część pieniędzy ulokowanych w samodzielnych formach inwestycji.
Ile pieniędzy będziesz potrzebował na emeryturze?
Chcąc oszacować, ile mniej więcej pieniędzy musisz zgromadzić, musisz zgromadzić i przeanalizować kilka informacji:
- Ile lat pozostało ci do emerytury? (Obecnie wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat, dla mężczyzn 65).
- Jaka będzie szacowana stopa zastąpienia w roku, w którym przejdziesz na emeryturę – stopa zastąpienia to relacja wysokości emerytury do ostatniego wynagrodzenia. Obecnie jest to ok. 54%. Wg szacunków ZUS, w 2040 roku będzie to 37,6% i będzie malała wraz z niekorzystnie rozwijającą się sytuacją demograficzną.
- Jakie będą twoje koszty życia? (przeważnie na emeryturze są nieco skromniejsze niż w wieku produkcyjnym)
- O ile chcesz zwiększyć swoją emeryturę z ZUS liczoną wg stopy zastąpienia?
- Prognozowana długość życia na emeryturze wg GUS
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, długość życia na emeryturze to ok. 220 miesięcy, czyli ok 19-20 lat.
Zakładając, że twoje hipotetyczne koszty życia wyniosą 5000 zł, emerytura z ZUS wyniesie 3500 zł, kwota niezbędna do uzbierania to 1500 zł * 220, czyli 330 tys. zł. Jest to pułap jak najbardziej osiągalny, zwłaszcza, gdy trzyma się kilku prostych założeń, które znajdziesz w podsumowaniu.
Uwaga: Pieniądze nieustannie tracą na wartości. Za 20-30 lat mogą to być zupełnie inne liczby np. 10 000 zł kosztów, 6500 zł emerytury z ZUS i 3500 zł różnicy. Do uzbierania 660 tys. zł. Dlatego warto wybierać takie formy lokaty majątku, które zabezpieczają pieniądz przed utratą wartości.
Podsumowanie
- Zacznij jak najwcześniej, by zyskać jak najwięcej
- Wypracuj sobie nawyk oszczędzania
- Korzystaj z gotowych rozwiązań i korzyści, jakie one dają
- Inwestuj też samodzielnie
- Dywersyfikuj
I najważniejsza rzecz: te wszystkie informacje mogą wydawać się przytłaczające, jeśli masz 40 lat i Twoje środki na emeryturę wynoszą 0 zł. W takiej sytuacji po prostu pomiń punkt pierwszy i zacznij w tym momencie. Zawsze pewna dodatkowa kwota będzie oznaczała więcej niż jej brak.
Promocją i edukacją w temacie złota zajmuje się od 2014 roku, kiedy to zasiliła szeregi Goldenmark. Kierowała kolejno działami sprzedaży i marketingu. Odpowiadała za rozwój oferty produktów lokacyjnych, W Goldsaverze stoi na forpoczcie jako główna ekspertka. Prywatnie miłośniczka biegów długodystansowych i górskich. Miłośniczka dobrze zorganizowanych finansów osobistych.
