Złoto jest surowcem naturalnym, a jego ilość na Ziemi jest ograniczona. Złoża złota w pewnej części leżą w naszym zasięgu. Do części będziemy w stanie dostać się wraz z rozwojem nowych technologii. Do części nie dotrzemy nigdy. Ile jest złota na świecie, kiedy złoto się skończy i jakie będą tego konsekwencje?
Skąd wzięło się złoto?
Podobnie jak w przypadku wszystkich innych pierwiastków, złoto powstało w wyniku procesów zachodzących we wnętrzach gwiazd. Tworzenie i spalanie kolejnych pierwiastków uwalniało coraz więcej energii, co umożliwiało powstawanie kolejnych, coraz cięższych – w tym także i złota.
W czasie, gdy nasza planeta liczyła sobie 200 mln lat, wypełnione złotem i innymi metalami ciężkimi asteroidy, bombardowały powierzchnię globu. Przez kolejne miliony lat te ciężkie pierwiastki opadały w głąb globu, w kierunku jądra – to właśnie tam jest dziś najwięcej złota. I to właśnie tam jest ono najmniej dostępne.
Część zasobów złota została wyniesiona bliżej powierzchni przez mieszanie się zawartości skorupy ziemskiej, wypiętrzanie i inne procesy geologiczne. To złoto jest dla nas dostępne i wydobywamy je.
Sprawdź, jak inwestować w złoto i inne metale szlachetne
Sprawdź, kiedy kupować złoto
Ile złota już wydobyliśmy?
Aktualne szacunki zakładają, że ludzkość wydobyła już ok. 216,2 tys. ton złota (Światowa Rada Złota), z czego ok. dwie trzecie wydobyto po 1950 roku. Jest to efekt postępu technicznego. Nawet w okresie wielkich gorączek złota wydobycie nie był tak efektywne, jak współcześnie. Aktualne roczne światowe wydobycie złota wynosi ok. 3500-3 600 ton.
Ciekawostka 1.: Z całego wydobytego do czasów współczesnych złota dałoby się zrobić sześcian o boku 22 metrów.
Ciekawostka 2.: 85 proc. całego wydobytego złota jest w dalszym ciągu w obiegu. Cenny kruszec jest praktycznie niezniszczalny.
Ile złota jest na świecie?
Szacunki są różne. Jeśli chodzi o zasoby złota, które rzeczywiście moglibyśmy wydobyć. Według Światowej Rady Złota, dostępne złoża złota wynoszą jeszcze ok. 50 tys. ton i wystarczą na prowadzenie wydobycia mniej więcej do 2050 roku.
Zobacz także: Złoto w Polsce
Największe złoża złota na świecie
Złoto występuje na Ziemi nierównomierne. Największe złoża znajdują się w kilku kluczowych regionach. Największym producentem złota na świecie są Chiny, których roczne wydobycie w ostatnich latach sięgało nawet 400 ton (w 2023 r. nieco mniej, bo 378,2 ton).
Inne kraje z znaczącymi zasobami złota to Rosja, Stany Zjednoczone, Kanada i Republika Południowej Afryki. Do największych kopalni złota na świecie należą m.in. Olimpiada w Rosji (Krasnojarsk), Grasberg w Indonezji i Nevada Gold Mines w USA. Warto zaznaczyć, że odkrywanie i eksploatacja nowych złóż złota jest ciągłym procesem, a ranking największych producentów i krajów z największymi rezerwami może się zmieniać na przestrzeni lat.
Dowiedz się, które kraje mają największe wydobycie złota
Co będzie, gdy złota zabraknie?
Co stanie się, gdy dostępne złożą złota ulegną wyczerpaniu? Przede wszystkim – złoto jest praktycznie niezniszczalne i jest w pełni odzyskiwalne. Z recyklingu odzyskuje się dziś ok. 1 100-1 200 ton złota rocznie, co odpowiada ok. 1/4 całkowitej podaży kruszcu.
Gdy złota zabranie, jego cena będzie wzrastała, a wraz z nią rola recyklingu jako głównego źródła pozyskiwania złota. Wszyscy, którzy będą posiadali stare złoto – biżuterię, złom, stare zegarki – będą zamieniać je na gotówkę.
Naturalną konsekwencją spadku produkcji złota staną się zmiany na rynku jubilerskim, który obecnie odpowiada za konsumpcję połowy podaży kruszcu. Biżuteria ze złota wysokich prób stanie się dużo bardziej ekskluzywna, droższa i dostępna dla zamożniejszych klientów. Biżuteria produkowana i sprzedawana masowo, będzie wykonana albo z bardzo niskiej próby złota, albo z pozłacanego srebra.
Sprawdź, dlaczego złoto utrzymuje wartość w czasie
Ok. 8-10 proc. złota konsumowane jest obecnie przez technologię i elektronikę. Tutaj również złoto zarezerwowane będzie dla najbardziej ekskluzywnych produktów. Tam, gdzie będzie to możliwe, zastąpione będzie przez tańsze i gorsze zamienniki.
Jeśli chodzi o inwestycje, złoto fizyczne będzie droższe i mniej dostępne. Pojawi się za to więcej instrumentów opartych o złoto (papierowe złoto, kryptowaluty oparte o złoto).
Paweł Svinarski
„Dużym atutem Goldsavera jest automatyzacja oszczędzania możliwa dzięki ustawieniu w banku zlecenia stałego. Nie muszę pamiętać o tym, by dokonywać kolejnych zakupów, wszystko dzieje się z automatu. I nim się obejrzę, będę mógł odebrać swoją sztabkę”
Możliwości dalszego pozyskiwania złota
Wydobycie ze złóż, które do tej pory było nieopłacalne – to najbardziej prawdopodobny scenariusz. Kluczem jest to słowo „nieopłacalne”. Jeżeli wydobycie złota z tych złóż jest nieopłacalne przy obecnym poziomie cen, oznacza, że stanie się opłacalne dopiero przy wyższym poziomie cen.
Wydobycie z dna oceanów – po opracowaniu odpowiednich rozwiązań technologicznych być może stanie się ono realne. Jednak również istotnym czynnikiem będzie koszt takiego procesu.
Wydobycie kosmiczne – wszyscy eksperci zgadzają się co do tego, że raczej nie będzie opłacalne ściąganie złota wydobytego w kosmosie na Ziemię. Cenny kruszec pozostanie w kosmosie.
Złoto syntetyczne – w 1924 roku niemiecki naukowiec Adolf Miethe zsyntetyzował złoto z rtęci poprzez bombardowanie jej neutronami. W 1972 roku radzieccy naukowcy przypadkowo zmienili ołowiane osłony reaktora w złoto. Jest to możliwe, ale bardzo kosztowne, a powstałe w ten sposób izotopy złota są radioaktywne, a więc zupełnie niezdatne do użycia.
Dowiedz się, czy złoto to dobra inwestycja
Zastosowania złota
Złoto, oprócz swojej roli jako inwestycja, ma szerokie spektrum zastosowań w różnych dziedzinach. Jednym z najbardziej znanych jest jubilerstwo, gdzie złoto cenione jest za swój blask, plastyczność i odporność na korozję. Wykorzystuje się je do wyrobu biżuterii, takiej jak pierścionki, naszyjniki, bransolety i zegarki. Szacuje się, że ten sektor odpowiada za ok połowę całkowitego popytu na złoto.
Ze względu na swoje unikalne właściwości, złoto jest niezastąpione w przemyśle elektronicznym i technologicznym. Jest doskonałym przewodnikiem elektrycznym, a jednocześnie nie koroduje, co czyni je idealnym materiałem do produkcji styków, złączy i przewodów w urządzeniach elektronicznych, takich jak komputery, telefony komórkowe i telewizory.
Sprawdź, czym jest AISC i jak wpływa na cenę złota?
Złoto znajduje również zastosowanie w medycynie. Jego związki wykorzystywane są w leczeniu niektórych chorób, a cienkie warstwy złota stosuje się w implantach medycznych ze względu na ich biozgodność. Ponadto, złoto koloidalne (nanocząsteczki złota zawieszone w cieczy) jest obiecującym narzędziem w diagnostyce i terapii nowotworów.
W ostatnich latach rośnie także rola złota jako istotnego składnika rezerw walutowych gromadzonych przez banki centralne. Popyt ze strony banków centralnych od 2022 roku wynosi ponad 1000 ton rocznie, co stanowi nawet do 25% rocznej produkcji złota.
Sprawdź także: Czy warto inwestować w akcje spółek wydobywających złoto?
Ile złota jest na świecie? Podsumowanie
Wyczerpujące się zasoby złota, wzrost jego ceny na zupełnie nowe poziomy i zmiana w strukturze popytu i podaży są nieuniknione. Mówimy tutaj o perspektywie najbliższych trzech dekad.
Być może historia z peak gold będzie przypominała tę z peak oil (wróżono koniec ropy od lat 50., dziś wydobywamy jej więcej niż kiedykolwiek), jednak powyższy wykres, pokazujący odkrycia dużych złóż złota w ostatnich latach oraz nakłady na poszukiwania, nie pozostawia złudzeń.
Dowiedz się, czym jest i jak działa Goldsaver
Ekspert rynku złota z liczącym już ponad dekadę doświadczeniem w branży. W Goldenmark pełnił funkcję dyrektora ds. rynków międzynarodowych. Zwiedził świat i zobaczył wszystko (łącznie z legendarnymi dywanami jubilerów, z których wytapia się drobinki złota). W Goldsaverze pełni funkcję głównego analityka oraz filaru zespołu eksperckiego. Prywatnie wytrawny obserwator polityki, geopolityki i gospodarki.
